Karmienie dziecka

Kontakt skóra do skóry po porodzie jest istotnym momentem zarówno dla dziecka jak i dla matki. W tych pierwszych chwilach po narodzinach kontakt ze skórą matki nie tylko reguluje temperaturę, wyrównuje oddech i uspokaja dziecko, ale także stymuluje odruch ssania u noworodka, co może ułatwić pierwsze karmienie. U mamy natomiast pobudzana zostaje produkcja oksytocyny, czyli hormonu odpowiedzialnego za wydzielanie mleka, co może przyspieszyć początek laktacji.

Pierwsze karmienie piersią

Pierwsze karmienie piersią ma miejsce już w szpitalu. Najlepiej jest przystawić dziecko do piersi w ciągu pierwszej godziny po porodzie. W tym czasie noworodek jest zwykle najbardziej aktywny i gotowy do ssania. Pozycja do karmienia powinna być wygodna. Może to być pozycja siedząca z podparciem pleców lub leżąca na boku. Dziecko powinno być skierowane brzuszkiem do twojego brzucha, z nosem na wysokości brodawki. Aby zapewnić efektywne ssanie możemy pomóc dziecku złapać brodawkę wraz z otoczką. Dziecko powinno mieć szeroko otwarte usta, a brodawka powinna znajdować się głęboko w buzi. Podczas karmienia dziecka powinniśmy uważnie obserwować dziecko. Podczas karmienia słychać spokojne połykanie, a sam proces zazwyczaj nie jest bolesny dla matki. Pierwsze karmienia mogą być trudne, zarówno dla mamy, jak i dla dziecka. Ważne jest, aby być cierpliwym i nie zniechęcać się. Jeśli pojawią się trudności, warto skonsultować się z doradcą laktacyjnym.

Jak wygląda siara czyli pierwsze mleko?

Siara jest produkowana przez gruczoły mleczne już w trzecim trymestrze ciąży aż do pierwszych dni po porodzie. Największe stężenie siary obserwuje się w pierwszych dwóch dobach po porodzie chociaż może ona wypływać nawet do 4 dnia połogu.

Siara ma gęstą i lepka konsystencję, żółtawy kolor i może mieć nieprzyjemny zapach. Pierwsze mleko zawiera wyższe stężenia białek, witamin i minerałów niż późniejsze mleko matki. Zawiera także ważne przeciwciała i czynniki wzrostu, które wspierają rozwój dziecka. Siara jest bogata w immunoglobuliny, które pomagają chronić noworodka przed infekcjami. Te przeciwciała tworzą ochronną warstwę na błonach śluzowych w przewodzie pokarmowym, chroniąc dziecko przed patogenami.

Siara ma łagodne działanie przeczyszczające, które pomaga noworodkowi wydalić smółkę, czyli pierwszy stolec dziecka. Defekacja jest istotna, ponieważ pomaga w eliminacji bilirubiny z organizmu, co zmniejsza ryzyko wystąpienia żółtaczki noworodkowej.

Często mamy zastanawiają się jaka ilość siary jest odpowiednia da noworodka. Powinniśmy pamiętać, że dzieci mają małe żołądki  i nawet niewielka ilość siary w mleku jest idealna na początek. Pierwsze mleko jest także bardzo skoncentrowane i w pełni zaspokaja potrzeby dziecka.

Czym jest bank mleka?

Bank mleka jest instytucją która zbiera, przechowuje i dystrybuje mleko kobiece dla niemowląt, które z różnych przyczyn nie mogą być karmione mlekiem własnej matki. Banki mleka pełnią kluczową rolę w zapewnianiu bezpiecznego, odżywczego i optymalnie dopasowanego pokarmu dla noworodków, szczególnie tych przedwcześnie urodzonych lub chorych.

Bank mleka pozyskuje mleko od zdrowych, karmiących matek, które mają nadmiar pokarmu i chcą się nim podzielić. Aby oddać mleko do banku mleka, dawczyni musi być zdrowa i przejść wywiad lekarski. Dostarczone mleko przechodzi proces pasteryzacji, a następnie jest przechowywane jest w zamrażarkach w niskiej temperaturze, co pozwala na długotrwałe jego magazynowanie.

Z banków mleka korzystają dzieci znajdujące się w szpitalach, głównie na oddziałach neonatologicznych, które z różnych przyczyn nie są karmione mlekiem matki. Są to najczęściej dzieci przedwcześnie urodzone, chore lub dzieci z niską masą urodzeniową.

Jak rozkręcić laktację?

Większość młodych mam ma problem z produkcją mleka. Techniki pobudzenia laktacji i zwiększenia ilości mleka obejmują  przede wszystkim częste karmienie. Im częściej dziecko ssie pierś, tym więcej mleka produkuje organizm matki. Dlatego warto przystawiać dziecko do piersi tak często, jak to możliwe, zwłaszcza w pierwszych tygodniach. Istotne jest także stosowanie techniki karmienie na żądanie. Oznacza to przystawianie do piersi dziecka za każdym razem kiedy zaczyna wykazywać oznaki głodu nie jedynie w określonych odstępach czasowych. Można wspomóc się również podbudzaniem piersi do produkcji mleka stosując laktator.

Podczas karmienia powinniśmy proponować dziecku obie piersi aby zapobiegać pojawienia się zalegającego mleka, które może hamować produkcje mleka. Jeśli dziecko nie próżnia piersi do końca warto resztę odciągnąć laktatorem.

Kompresja i masaż piersi przed i podczas karmienia może pomóc w pobudzeniu wypływu mleka. Dieta mamy jest także istotna podczas laktacji. Kobieta powinna spożywać duże ilości płynów aby zapewnić odpowiednie nawodnienie organizmu a także zwrócić uwagę na produkty takie jak owsianka, siemię lniane, koper włoski, czy kozieradka, mogą mieć pozytywny wpływ na laktację.

Na produkcje pokarmu ma wpływ stres i zmęczenie. Dlatego szczególnie ważne jest wsparcie bliskich. Młoda mama powinna mieć czas na odpoczynek, sen i regeneracje sił. Moment karmienia warto wykorzystać na relaks np. poprzez słuchanie uspakajającej muzyki.

W razie problemów z karmieniem warto skonsultować się z położną lub doradcą laktacyjnym. Specjalista może pomóc w ocenie problemu, zaproponować odpowiednie techniki i dostosować plan zwiększania laktacji do indywidualnych potrzeb.

Pozycje do karmienia piersią

Istnieje wiele pozycji do karmienia piersią, a wybór najlepszej z nich jest indywidualną kwestią, która powinna odpowiadać zarówno matce jak i dziecku. Do najczęstszych możemy zaliczyć:

• Pozycja klasyczna- Matka siedzi wygodnie, a dziecko jest trzymane na rękach, brzuszek do brzucha matki. Główka dziecka spoczywa w zgięciu łokcia ręki po tej samej stronie co pierś, z której dziecko ssie. Drugą ręką matka może podtrzymywać pierś. Pozycja ta umożliwia dobrą kontrolę nad główką dziecka i łatwe przystawienie do piersi. Dobra dla matek po cesarskim cięciu.
• Pozycja spod pachy-  Matka trzyma dziecko pod pachą, główką w kierunku piersi. Ciało dziecka jest ułożone wzdłuż boku matki, a nóżki są skierowane do tyłu, w stronę pleców matki. dealna po cesarskim cięciu, ponieważ nie wywiera nacisku na brzuch. Pomaga w opróżnieniu dolnych i bocznych części piersi, co jest ważne w przypadku zastoju pokarmu.
• Pozycja leżąca na boku- Matka i dziecko leżą na boku, twarzą do siebie. Dziecko jest przytulone do matki, a główka znajduje się na wysokości piersi. Matka może podtrzymywać główkę dziecka lub pierś, jeśli to potrzebne. Dobra pozycja do karmienia nocnego lub dla mam, które potrzebują odpoczynku podczas karmienia. Unika nacisku na brzuch po cesarskim cięciu.
• Kołyska- Matka siedzi prosto z plecami podpartymi, a dziecko jest trzymane na jej kolanach, twarzą do piersi. W klasycznej kołysce główka dziecka spoczywa w zgięciu łokcia matki po tej samej stronie, co pierś, z której dziecko ssie. W kołysce krzyżowej dziecko jest trzymane na przeciwległej ręce, co daje większą kontrolę nad główką.
• Pozycja leżąca na plecach- Matka leży na plecach, a dziecko jest ułożone na jej brzuchu lub klatce piersiowej. Grawitacja pomaga dziecku utrzymać się przy piersi. Pomaga w karmieniu noworodków, które mają problemy z przystawieniem się do piersi, i jest wygodna dla matki.
• Pozycja na brzuchu- Matka siedzi lub leży, a dziecko leży na jej brzuchu, brzuszkiem do brzucha matki, główka przy piersi. Naturalna pozycja wspomagająca kontakt skóra do skóry, idealna dla wcześniaków.

Wady i zalety karmienia piersią

Karmienie piersią jest najlepszą opcją żywieniową dla dzieci jednak oprócz zalet, karmienie piersią może mieć także wady.

Najbardziej istotną korzyścią karmienia piersią jest optymalny skład odżywczy mleka matki. W mleku znajdują się białka, tłuszcze, węglowodany, witaminy, minerały, przeciwciała i enzymy, które wspierają rozwój i układ odpornościowy dziecka.

Poza wzmacnianiem odporności karmienie piersią wspiera tworzenie silnej więzi między matką a dzieckiem, co ma pozytywny wpływ na rozwój emocjonalny dziecka. Mleko matki jest także mniej obciążające dla układu pokarmowego dziecka i łatwiej trawione w porównaniu z mlekiem modyfikowanym, co zmniejsza ryzyko wystąpienia kolki, zaparć i innych problemów trawiennych.

Badania dowodzą, że z karmienia piersią mogą płynąc także korzyści dla matki. Kobiety karmiące szybciej wracają do fory po porodzie ponieważ karmienie sprzyja skurczom macicy i zmniejsza krwawienie. Zmniejsza się także ryzyko zachorowania na raka piersi, jajników oraz osteoporozę w późniejszym życiu.

Wady wynikające z karmienia piersią to przede wszystkim trudności związane z laktacją. Niektóre mamy mają problem ze zbyt małą ilością pokarmu, natomiast inne produkują go w nadmiarze.  Problemy mogą pojawić się także z przystawieniem dziecka do piersi czy bólem brodawek i piersi.

Początkowe karmienia mogą być czasochłonne i ograniczać dietę i styl życia matki. Panie muszą zwracać uwagę na dietę i unikać substancji szkodzących dziecku, szczególnie alkoholu. Karmienie piersią ogranicza także mobilność matki, zwłaszcza jeśli dziecko jest karmione wyłącznie piersią i matka nie odciąga mleka. Niektóre mamy mogą odczuwać dyskomfort związany z karmieniem w miejscach publicznych lub napotkać na społeczne uprzedzenia.

Wady i zalety karmienia mlekiem modyfikowanym

Karmienie mlekiem modyfikowanym jest alternatywą dla karmienia piersią, którą wybiera wiele rodzin z różnych powodów.

Zalety karmienia mlekiem modyfikowanym to elastyczność i wygoda. Mleko modyfikowane może być podawane przez każdego opiekuna, co pozwala na większą elastyczność dla matki i możliwość odpoczynku lub powrotu do pracy. Karminie mlekiem modyfikowanym nie wpływa na dietę matki związku z czym nie musi ona stosować ograniczeń dotyczących spożywanych pokarmów.

Mleko modyfikowane pozwala na dokładne dawkowanie. Możliwość precyzyjnego kontrolowania ilości mleka, które dziecko spożywa jest pomocne w monitorowaniu wzrostu i rozwoju dziecka.

Dzieci z alergiami, nietolerancjami pokarmowymi lub innymi problemami zdrowotnymi mogą otrzymywać specjalnie mieszanki mleka modyfikowanego dostosowane do ich potrzeb.

Niestety w mleku modyfikowanym nie ma naturalnych przeciwciał ani innych bioaktywnych składników, które wspierają rozwój układu odpornościowego, jak to ma miejsce w przypadku mleka matki.  Niektóre dzieci mogą mieć trudności z trawieniem mleka modyfikowanego, co może prowadzić do zaparć, kolki lub innych problemów trawiennych.

Cena mleka i akcesoriów może być wysoka, a przygotowanie pokarmu czasochłonne, co może być szczególnie uciążliwe w nocy lub podczas podróży, a złe przygotowanie mleka może być szkodliwe dla dziecka.

Karmienie piersią wspiera bliski kontakt fizyczny, który jest korzystny dla rozwoju emocjonalnego dziecka. Karmienie butelką może tego kontaktu nie dostarczać w takim stopniu.

Wybór między karmieniem piersią a mlekiem modyfikowanym zależy od indywidualnych okoliczności, potrzeb matki i dziecka oraz dostępnego wsparcia. Ważne jest, aby decyzja była świadoma i oparta na pełnym zrozumieniu obu opcji.