Co dzieje się podczas porodu? cz. 3

Donoszona ciąża trwa 37 tygodni. W większości przypadków poród odbywa się między 38., a 41. tygodniem. Może się jednak zdarzyć sytuacja, że choć już minął czas przewidywanych narodzin, dziecko nadal nie chce wyjść na świat.

Formy wywoływania porodu

Przenoszona ciąża stwarza ryzyko dla matki i dziecka, dlatego lekarze dysponują metodami wywoływania porodu. Dziecko rodzące się długo po terminie może mieć większe rozmiary co wiąże się z ryzykiem dla kobiety w sytuacji porodu naturalnego. Podczas opóźnionego porodu zwiększa się ryzyko zastosowania narzędzi porodowych, a rozmiar dziecka wpływa na możliwość uszkodzenia tkanek i pęknięć u kobiety.

Przenoszona ciąża jest niebezpieczna także dla dziecka. Opóźnienie zwiększa komplikacje takie jak niedotlenienie dziecka gdyż około 40. tygodnia ciąży zaczyna zanikać funkcja łożyska, które się starzeje i nie dostarcza wystraczającej ilości tlenu i składników odżywczych. Rosnące dziecko może również uciskać na pępowinę, przez co transport składników odżywczych jest utrudniony, a mniejsza ilość płynu owodniowego może przyczyniać się do wystąpienia problemów z oddychaniem po porodzie.

W celu indukcji porodu można zastosować medyczne i naturalne formy wywoływania porodu.

Naturalne formy wywoływania porodu polegają na stymulowaniu ciała matki, w celu pobudzenia macicy do porodu i obejmują takie aktywności jak:

• Chodzenie i aktywność fizyczna. Aktywność i grawitacja ma na celu pomóc w przesunięciu dziecka w dół kanału rodnego, wywierając nacisk na szyjkę macicy.
• Stymulacja sutków. Stymulacja piersi i sutków jest jednym ze sposobów wyzwalania naturalnej oksytocyny, która odpowiada za skurcze.
• Spożycie oleju rycynowego. Zdaniem oleju rycynowego jest wywołanie skurczy jelit, które stymulują skurcze macicy.
• Zioła i suplementy. Nalży zachować ostrożność w spożywaniu tego typu preparatów i stosować je wyłącznie pod kontrolą lekarza. Do ziół wywołujących skurcze macicy zalicza się między innymi liść maliny czy olej z wiesiołka.
• Seks. Współżycie pomaga w wywołaniu porodu wskutek  działania prostaglandyn w nasieniu które  zmiękczają szyjkę macicy, a orgazm może wywołać skurcze.

Medyczne formy wywoływania porodu poleją za zastosowaniu leków lub procedur medycznych mających na celu rozpoczęcie akcji porodowej. Do najczęściej stosowanych medycznych form indukcji porodu można zaliczyć:

• Podanie oksytocyny. Oksytocyna jest hormonem odpowiedzialnym za skurcze macicy. Sytentyczną oksytocynę podaje się dożylnie.
• Środki  z prostaglandyną. W celu wywołania porodu można zastosować preparaty jak globulki czy żele dopochwowe zawierające prostaglandynę, czyli substancję pobudzającą czynność macicy i przygotowującą szyjkę do porodu.
• Cewnik foleya.  Mechaniczną formą indukcji porody jest tzw. balonik. Polega na wprowadzeniu do szyjki macicy cewnika i napełnieniu go solą fizjologiczną. Cewnik nie tylko pomaga w rozszerzaniu szyjki macicy, ale także odpowiada za działanie prostaglandyny.
• Amniotomia. Przebicie błon płodowych jest jedną z starszych metod wywoływania akcji porodowych. Przebicie worka owodniowego wykołuje skurcze macicy w skutek wydzielania się prostaglandyn.  

Lekarze mogą także zalecić przeprowadzenie cięcia cesarskiego, zwłaszcza jeśli waga dziecka jest duża, a poród naturalny może wiązać się z wystąpieniem komplikacji.

Jak wygląda poród rodzinny?

W porodzie rodzinnym może uczestniczyć mąż, doula, inny członek rodziny czy przyjaciółka. Ten model porodu koncentruje się na komforcie rodzącej, wsparciu emocjonalnym oraz współuczestnictwie bliskich w procesie narodzin.

Parter i rodzina mogą być pomocą nie tylko emocjonalną, ale wspierać rodząca w zmianach pozycji, podaniu wody czy przemieszczaniu się. Ojciec może także pomóc w przecięciu pępowiny jak i uczestniczyć w pierwszym kontakcie skóra do skóry.

Jednak nie wszyscy panowie i nie wszystkie panie decydują się na tego typu poród dlatego warto omówić i uzgodnić to już na wczesnym etapie ciąży. Warto także wybrać się z ojcem dziecka na wizytę ginekologiczną, co pomoże lepiej zrozumieć fizjologię przyszłej mamy, a także rozmawiać z partnerem o kolejnych etapach ciąży. Wielu mężczyzn nie rozumie dokładnie co dzieje się w ciele ciężarnej kobiety dlatego komunikacja i aktywna rola ojca w trakcie ciąży jest bardzo istotna.

Po podjęciu decyzji o porodzie rodzinnym należy zapoznać się z polityka szpitala, w którym planujemy rodzić dotyczącą tego typu porodów, aby być świadomym możliwych opcji podczas porodu rodzinnego.

Co jeśli partner nie chce uczestniczyć w porodzie? Warto to zrozumieć. Dla mężczyzn ciąża i narodziny dziecka to także duży stres. Zwłaszcza jeśli można wypracować kompromis i  wybrać poród z inną bliską osobą. Przyszły tata na pewno będzie czekał na młodą mamę i dziecko w poczekalni. Można również określić w jakich momentach może nam towarzyszyć. Poród może trwać nawet kilkanaście godzin, a jego obecność może być ograniczona do czasu, w którym przyszli rodzice będą czuć się komfortowo.

Kim jest doula i jaka jest jej rola?

W Polsce coraz popularniejsza staje się korzystanie z usług douli. Rola douli to wspieranie kobiety i jej rodziny w trakcie ciąży i porodu. Doula koncentruje się na aspektach emocjonalnych, fizycznych i informacyjnych ciąży i porodu, ale nie przeprowadza żadnych medycznych interwencji na czym polega różnica między doulą, a położną.

Funkcja douli zaczyna się już w okresie ciąży i trwa aż do połogu. W fazie przedporodowej edukuje przyszłą mamę między innymi o fizjologii porodu, opcjach oraz technikach radzenia sobie z bólem, wpiera emocjonalnie i pomaga budować plan porodu.

Podczas porodu doula oferuje nie tyko wsparcie emocjonalne, ale również fizyczne poprzez pomoc w znalezieniu odpowiedniej pozycji porodowej. Jest ona również pośrednikiem między personelem medycznym, a rodzącą.

Po porodzie pomoc douli obejmuje wsparcie w odnalezieniu się w nowej roli i opiece nad noworodkiem. Uczy ona rodziców pielęgnacji dziecka, a także służy poradami dotyczącymi karmienia piersią.

Aby zostać doulą nie trzeba mieć wykształcenia medycznego. Wystarczy ukończenie specjalnego kursu organizowanego między innymi przez Stowarzyszenie Doula w Polsce. Usługi douli nie są refundowane przez NFZ, a cena różni się od rejonu i waha się w okolicach 1000 zł - 9000 zł.

Czy w Polsce możliwy jest poród domowy?

W Polsce, choć mniej popularny niż poród w placówce medycznej, poród domowy staje się alternatywą dla osób poszukujących bardziej intymnego i naturalnego doświadczenia porodowego.

Poród domowy wymaga odpowiedniego przygotowania. Ciężarna musi być zdrowa, a ciążą przebiegać bez komplikacji, dlatego warto zadbać o regularne badania i wizyty u ginekologa aby wykluczyć ewentualne przeciwwskazania do tego typu porodu.

Kolejnym ważnym elementem jest wybór wykwalifikowanej położnej, która ma doświadczenie w prowadzeniu porodów poza placówkami medycznymi. Rola położnej jest istotna, gdyż będzie ona monitorować tętno płodu, postępu porodu i stan matki. Od położnej zależy także ocena bezpieczeństwa ciężarnej i dziecka, a w przypadku wystąpienia komplikacji kontakt  z placówką medyczną i ewentualny transport do szpitala, jeśli zajdzie taka potrzeba.

Po narodzinach położna ocenia stan zdrowia dziecka i matki i wykonuje podstawowe procedury medyczne postępowania ze zdrowym noworodkiem. Badania przesiewowe powinny być jednak przeprowadzane pod kontrolą lekarza POZ, a krew może zostać pobrana zarówno przez położną środowiskową jak i przez przyjmującą poród.

Poród domowy nie jest refundowany przez NFZ, dlatego warto mieć to na uwadze i pamiętać, że wszelkie koszty ponoszą rodzice. W Polsce problemem jest także brak wystarczającej liczby położnych wykwalifikowanych do prowadzenia porodów domowych. Mimo to poród domowy oferuje alternatywę dla kobiet poszukujących bardziej osobistego doświadczenia narodzin.

Kangurowanie po porodzie

Kangurowanie po porodzie to inaczej kontakt „skóra do skóry”. Kangurowanie odbywa się tuż po narodzinach i jest istotnym elementem zarówno dla rodziców jak i dla dziecka.

Dziecko jest umieszczane na piersi matki lub ojca, często jeszcze przed przecięciem pępowiny. Pokryte zostaje ciepłym kocem, aby utrzymać odpowiednią temperaturę ciała. Etap ten może trwać od kilkunastu minut do kilku godzin i obejmować  kontakt noworodka ze skórą matki jak i ojca. Korzyści z kangurowania to:

• Stabilizacja funkcji życiowych noworodka takich jak termoregulacja czy stabilizacja tętna i oddechu.
• Wzrost poczucia bezpieczeństwa u dziecka poprzez słyszenie bicia serca o odczucie ciepła co przypomina okres prenatalny.
• Dotyk, zapach i głos rodzica wpływają pozytywnie na rozwój sensoryczny i neurologiczny dziecka.
• Dla matki bliskość z dzieckiem może łagodzić stres poporodowy i wspierać jej samopoczucie.
• Kontakt skóra do skóry stymuluje wydzielanie hormonów odpowiedzialnych za produkcję mleka.
• Kangurowanie pomaga ojcu lub partnerowi nawiązać głębszą więź z noworodkiem, co jest ważne dla budowania relacji rodzicielskich.

Kangurowanie po porodzie to kluczowa praktyka wspierająca rozwój noworodka, karmienie piersią i nawiązywanie więzi rodzicielskich. Dzięki korzyściom zdrowotnym i emocjonalnym, praktyka ta zyskuje na znaczeniu i jest zalecana przez specjalistów jako standardowa opieka po porodzie. Warto jednak zapoznać się z polityką szpitala i omówić swoje oczekiwania z personelem medycznym.

Przeciwwskazaniem do kangurowania może być stan zdrowia matki i dziecka. Wówczas personel medyczny powinien pomóc w adaptacji praktyki, kiedy tylko stanie się to możliwe.