Co dzieje się podczas porodu? cz. 1

Dziewięć miesięcy wyczekiwania na dziecko kończy się porodem. Wtedy przyszła mama będzie mogła objąć i zobaczyć po raz pierwszy swoje dziecko. Niestety sam poród budzi wiele obaw i wątpliwości dlatego postaramy się je rozwiać i odpowiedzieć na pytania związane z akcją porodową.

Kiedy jechać do szpitala?

To pytanie zadaje sobie niejedna przyszła mama. Poród może trwać wiele godzin, a najlepszy czas na wybranie się do szpitala to moment kiedy skurcze pojawiają się częściej niż co 10 minut i przybierają na sile. Na samym  początku porodu możemy poczuć odczuwalne bóle w okolicy pleców i podbrzusza.

Natychmiastowy kontakt z lekarzem i hospitalizacja jest wskazana w momencie odejścia wód płodowych. Odejście wód płodowych, niezależnie od tego czy występują skurcze, zwiększa ryzyko infekcji i dziecko musi być monitorowane.

Powinniśmy wziąć pod uwagę czas na dojazd i ewentualne warunki pogodowe. Jeśli mieszkamy daleko, a warunki atmosferyczne nie są sprzyjające warto rozważyć wcześniejszy wyjazd, a w skrajnych przypadkach wezwać karetkę pogotowia.

Na tym etapie nasza torba porodowa powinna już być przygotowana, a przed samym wyjazdem należy upewnić się czy dokumenty takie jak dowód osobisty, karta ciąży i plan porodu są pod ręką.

Jak wgląda odejście czopa śluzowego?

Czop śluzowy jest rodzajem bariery wytworzonej przez nasz organizm w celu ochrony dziecka przed patogenami zewnętrznymi.  Pełni on ważna rolę w utrzymaniu stabilnego środowiska wewnątrz macicy.

Wygląd czopa śluzowego może się różnić, ale najczęściej ma on postać gęstej galaretowatej substancji, a jego kolor może mieć barwę przezroczystą, białą, żółtawą, beżową, różowawą lub brązową. U niektórych kobiet czop może odchodzić w całości, natomiast u innych wydzielać się stopniowo, przypominając wydzielinę śluzową.

Samo odejście czopa nie sygnalizuje rozpoczęcia akcji porodowej. Czop śluzowy odchodzi w momencie gdy w szyjce macicy następują zmiany przygotowujące do porodu i może to się dziać nawet kilka tygodni przez porodem. Odejście czopa mówi nam o skróceniu i zmiękczeniu szyjki i może być jednorazowe, choć zdarza się że nie każda mama zauważa jego odejście ze względu na jego stopniowe wydalanie.

Po odejściu czopa śluzowego powinniśmy przywiązać szczególną uwagę do higieny miejsc intymnych, gdyż pomiędzy szyjką, a macicą  nie ma bariery. Warto również do porody zachować abstynencję seksualną, aby nie wywołać podrażnień jak i nie wprowadzić do pochwy ewentualnych patogenów.

Jak długo trwa poród?

O długości porodu decyduje wiele czynników. Zazwyczaj pierworódki rodzą dłużej niż kobiety które mają dzieci, a sam poród składa się z 4 faz porodowych:

Pierwsza faza porodowa składa się dwóch etapów i jest najdłuższa. Obejmuje fazę utajona i aktywną. W fazie utajonej skurcze są łagodne i nieregularne. Szyjka macicy zaczyna się rozwarstwiać i rozwierać do około 4 cm. U kobiet rodzących po raz pierwszy, faza utajona może trwać od 6 do 12 godzin lub dłużej, a u kobiet, które już rodziły, zazwyczaj krócej, od 4 do 8 godzin.

Drugim etapem jest faza aktywna kiedy skurcze przybierają na intensywności, częstotliwości i są regularne. To moment kiedy powinniśmy się znaleźć  w szpitalu. W tym czasie szyjka macicy osiąga pełne rozwarcie. Ta faza trwa kolejno od 4 do 8 godzin u pierworódek i od 2 do 6 u wieloródek.

Druga faza porodu to czas od pełnego rozwarcia szyjki macicy do narodzin dziecka. Ten etap porodu jest fizycznie wyczerpujący i wymaga intensywnego parcia przy skurczach. Pomocne mogą być różne pozycje porodowe, techniki oddychania i wsparcie ze strony personelu medycznego. U mam, które rodzą po raz pierwszy może trwać aż do dwóch godzin, natomiast wieloródki statystycznie rodzą poniżej 1 godziny.

Trzecia faza porodu polega na wydaleniu łożyska. Nadal występują skurcze macicy pomagające w usunięciu łożyska jednak sam proces jest mniej bolesny i trwa od 5 do 30 minut.

Czwarta faza porodu to czas zazwyczaj trwający dwie godziny polegający na obserwacji stanu matki na sali poporodowej. Sprawdza się wtedy obkurczanie macicy i ewentualne krwawienia. 

W jakiej pozycji najlepiej urodzić?

Podczas porodu kobieta może zmieniać pozycje, do czego coraz częściej zachęcają położne. Wiele szpitali jest również wyposażona w przyrządy pomagające w porodzie takie jak drabinki, szarfa, piłka porodowa a nawet wanna do porodu.

Wybór odpowiedniej pozycji porodowej może znacząco wpłynąć na jego przebieg i komfort kobiety rodzącej. Najczęściej stosowaną pozycja jest pozycja leżąca, z nogami kobiety opartymi na podpórkach. Zaletą tej pozycji jest dostęp personelu medycznego do koca pacjentki, co pozwala na kontrolowanie stanu matki i dziecka. Niestety leżenie na plecach może potęgować ból pleców, a brak grawitacji może przyciągać długość porodu.

Pozycją która odciąża plecy, a także zmniejsza ryzyko pęknięcia krocza jest pozycja boczna. Polega ona na położeniu kobiety na boku, gdy górna noga będzie uniesiona i podparta. W tej pozycji kobieta potrzebuje pomocy z uniesieniem nogi, i choć jest ona pozycją bezpieczną to może być trudna do utrzymania przez dłuższy czas.

Kolejną pozycją porodową jest pozycja kuczna. Kobieta kuca z podpartymi piętami, co pozwala na szerokie otwarcie miednicy i wykorzystanie siły grawitacji. Jest to pozycja, która statystycznie skraca czas wypierania. Jednak wymaga silnych nóg i wsparcia w celu utrzymania równowagi.

Pozycja na czworaka polega na klęczeniu na kolanach i oparciu się na rękach lub przedramionach. Zalety tej pozycji to odciążenie pleców, ułatwienie oddychania poprzez zmniejszenie nacisku na przeponę, a w niektórych przypadkach może pomóc w rotacji dziecka. Nie jest jednak zalecana dla pań które mają problemy ze stawami.

W pozycji stojącej kobieta aktywnie uczestniczy procesie rodzenia poprzez chodzenie lub stanie i wykorzystanie siły grawitacji. Według specjalistów pozycja ta może przyspieszyć tempo porodu, a rozproszenie uwagi związane z przemieszczeniem zmniejsza odczucia bólowe.

Pozycja siedząca to pozycja kiedy kobieta siedzi na krześle porodowym, piłce porodowej lub na brzegu łóżka co sprawia że jest ona wygodniejsza i mniej męcząca niż inne pozycje, a także jest łatwa w przyjęciu i zmianie pozycji.

Wypróżnienia podczas porodu

Poród wymaga silnej akcji dna miednicy co może sprzyjać wypróżnieniom. Choć dla wielu z nas jest to krępujące, to położne przyznają że defekacja jest normalnym i częstym zjawiskiem podczas porodu.

Więcej na ten temat opowie pani Malwina, mgr położnictwa z wieloletnim stażem:

„W naszym szpitalu zawsze proponujemy ciężarnym, u których rozpoczyna się akcja porodowa lewatywę lub czopki glicerynowe. Większość przyszłych mam decyduje się na przyjęcie czopka lub lewatywy, chociaż są pacjentki, które odmawiając tego typu zabiegów.

Wypróżnienie przed porodem może także przyspieszyć samą akcje porodową, a nawet jeśli do defekacji dojdzie w trakcie skurczów jest to dla nas sytuacja normalna. Tak działa fizjologia ciała kobiety. Część pań w trakcie porodu oddaje również mocz choć wiele robi to nieświadomie. Odpowiedzialny jest za to ucisk pęcherza, do którego dochodzi wraz z przemieszczaniem się dziecka.

Najgorsza sytuacją do jakiej mogłoby dojść jest wstrzymywanie wypróżnienia. Nie tylko będzie to potęgowało ból i dyskomfort położnicy ale również może utrudniać poród.

Zdarzają się również przypadki mdłości i wymiotów u rodzących. Jest to reakcja na ból, skurcze i zmiany hormonalne, a także mogą być spowodowane podaniem niektórych leków znieczulających. Jako personel jesteśmy w stanie dyskretnie się ze wszystkim uporać i sprawić żeby przyszła mama czuła się jak najbardziej komfortowo.”

Czy nacięcie krocza jest koniecznością?

Nacięcie krocza ma na celu ułatwienie i przyspieszenie porodu i wykonuje się je w celu poszerzenia ujścia pochwy. Kiedyś ta praktyka była stosowana profilaktycznie, natomiast obecnie według danych WHO ma miejsce w przypadku 5-20% porodów. 

Nacięcie krocza może być uzasadnione w pewnych sytuacjach, gdzie szybkie zakończenie porodu jest konieczne lub gdzie istnieje ryzyko poważniejszych obrażeń krocza. Wskazaniem może być spadek tętna płodu i konieczność użycia narzędzi porodowych jak kleszcze. Nacięcie krocza zapobiega niekontrolowanym pęknięciom krocza, które mogą się trudno goić, spowodować powstanie przetoki, pęknięcie tkanek wewnętrznych i uszkodzenie mięśni przepony moczowo-płciowej.

Choć nacinanie krocza nie boli, ponieważ jest wykonywane podczas skurczu na naprężonej skórze, to warto poznać alternatywy jakimi mogą być ćwiczenie mięśni kegla czy masaż przed porodem. Tym bardziej, że według danych  Światowej Organizacji Zdrowia nacięcie krocza może skutkować pęknięciem krocza III i IV stopnia, wzrostem utraty krwi, infekcjami oraz dłuższym i silniejszym bólem poporodowym.

Warto również przed porodem opracować z lekarzem i położną plan porodu i rozważyć kwestię ewentualnego nacinania krocza, a także szycia po porodzie. Jeszcze niedawno lekarze proponowali tzw. „szew dla męża”. Oznaczało to ciasne zszycie mające na celu zwężenie pochwy. Dziś w większości szpitali nie dochodzi już do tego typu nadużyć jednak warto poruszyć tą kwestię z personelem medycznym, gdyż większość kobiet decydujących się na tego typu szycie po porodzie cierpiały na przeszywający ból i urazy po stosunku, a niektóre nie były zdolne do dalszego współżycia.