Korzyści i przeciwwskazania suplementacji tranem

Tran rybi od dawna cieszy się reputacją jednego z najbardziej wartościowych suplementów diety ze względu na bogactwo składników odżywczych, zwłaszcza kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6. Jego popularność nie tylko wynika z licznych badań naukowych potwierdzających korzyści zdrowotne, ale również z długiej historii stosowania w celach leczniczych.

Czym jest tran?

Tran to olej otrzymywany z wątroby dorsza lub innych gatunków ryb, który jest bogatym źródłem kwasów tłuszczowych omega-3, w szczególności kwasów EPA (kwas eikozapentaenowy) i DHA (kwas dokozaheksaenowy). Te kwasy tłuszczowe są niezbędne dla zdrowia, ale organizm ludzki nie jest w stanie ich samodzielnie syntetyzować, dlatego muszą być dostarczane z pożywieniem.

Produkcja tranu polega na ekstrakcji oleju z wątroby ryb, jego oczyszczeniu rafinowaniu i dystrybucji w postaci płynnej lub w kapsułkach. Do produkcji tranu używa się takich ryb jak dorsz, ale również mintaj, łosoś i inne gatunki ryb morskich.

Pierwotnie tran był produktem płynnym o charakterystycznym smaku i zapachu. Konsumenci miewali problemy z konsumpcją tego produktu, więc został on zmodyfikowany w taki sposób aby ułatwić spożycie i dostosowanie do preferencji konsumenta. Obecnie na rynku mamy szeroką ofertę tranu, który ma zarówno formę łatwych do połknięcia kapsułek jak tradycyjnego płynu, do którego często dodawane są corrigenty aby zmienić jego smak.

Jakie korzyści przynosi suplementacja tranu?

Suplementacja olejem rybim niesie wiele korzyści prozdrowotnych. Kwasy tłuszczowe omega-3 zawarte w tranie, takie jak EPA i DHA, są znane ze swoich korzystnych właściwości dla serca. Mogą one obniżać poziom złego cholesterolu, co zmniejsza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, takich jak miażdżyca, zawał serca i udar mózgu.

Kwasy omega, zwłaszcza DHA, odgrywają istotną rolę w rozwoju i funkcjonowaniu mózgu. Tran poprawia funkcje poznawcze, pamięć, koncentrację oraz stan nastroju. Ponadto może też zmniejszyć ryzyko wystąpienia chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera.

Działanie przeciwzapalne tranu jest korzystne dla osób cierpiących na choroby stawów, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów. Mogą one łagodzić ból i zapalenie stawów oraz poprawiać ich ruchomość.

Olej rybi ma także wpływ na zdrowy wygląd skóry. Tran wpiera kondycje skóry  poprzez utrzymanie jej nawilżenia, elastyczności oraz zapobieganie stanom zapalnym, takim jak trądzik czy łuszczyca.

DHA, obecny w tranie, jest istotnym składnikiem strukturalnym siatkówki oka. Jego suplementacja przyczynia się do utrzymania zdrowych oczu i zmniejsza ryzyko wystąpienia problemów ze wzrokiem, zwłaszcza u starszych osób.

Badania dowodzą, że kwasy omega zawarte w tranie mogą mieć pozytywny wpływ na stan psychiczny, zmniejszając ryzyko depresji i poprawiając ogólny stan emocjonalny.

Tran, a odporność

Często stosuje się tran na odporność. Jest to spowodowane składem produktu i bogactwem witamin i minerałów zawartych w oleju rybim. Wspomaganie odporności poprzez suplementację tranu jest możliwe, nie tylko dzięki kwasów omega, których właściwości redukują stany zapalne ale także dziki witaminom A i D, które są niezwykle istotne dla układu odpornościowego.

Witamina D przesyła impulsy do układu immunologicznego i jest odpowiedzialna za produkcję przeciwciał, a jej regularne przyjmowanie ma efekt w ochronie przed infekcjami.

Witamina A odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu integralności błon śluzowych, które stanowią pierwszą linię obrony przed patogenami. Błony śluzowe pokrywają wiele powierzchni ciała, takich jak jelita, drogi oddechowe i układ moczowy. Poprawa stanu błon śluzowych przez witaminę A może pomóc w zapobieganiu przedostawaniu się patogenów do organizmu.

Kiedy powinno się suplementować tran?

Suplementacja tranem może być stosowana przez cały rok. Jednak powinniśmy pamiętać, że najwięcej korzyści przyniesie nam regularne spożywanie tranu w sezonie jesienno-zimowym oraz wiosną. Zażywanie tranu latem powinno być skonsultowane z lekarzem, ze względu na zawartość witaminy D w produkcie, która produkowana jest w naszym organizmie pod wpływem promieni słonecznych.

Tran wiosną może przymieść wiele korzyści dla naszego zdrowia. Kwasy EPA i DHA nie tylko działają na układ immunologiczny i łagodzą procesy zapalne ale także mogą znosić objawy alergii, a witamina A obecna w tranie, pomaga w utrzymaniu zdrowych błon śluzowych, które stanowią pierwszą linię obrony przed alergenami.

Zalecenia do stosowania tranu obejmują osoby, które wykazują niedobory witamin A i D oraz osoby, których zapotrzebowanie na powyższe witaminy jest zwiększone, dlatego zaleca się przyjmowanie tranu osobom w podeszłym wieku, młodzieży oraz pacjentom podczas rekonwalescencji po chorobach.

Jaki tran wybrać?

Na rynku mamy wiele ofert tranu, zarówno w postaci płynnej jak i w kapsułkach. Wybór zależy głównie od preferencji osobistych oraz łatwości stosowania dla każdej osoby.

Tran w płynnej postaci jest łatwiejszy do połknięcia, zwłaszcza przez osoby z dysfagią. Płynna postać wpływa również na szybkość wchłaniania produktu. Brak otoczki sprawia że jest szybciej przyswajany niż kapsułki.

Dodatkowo płyn pozwala łatwiej dostosować dawkę do własnych potrzeb, co może być korzystne dla osób, które chcą kontrolować ilość spożywanych składników odżywczych. Natomiast kapsułki z tranem są bardziej poręczne, łatwiejsze do przechowywania i stosowania w podroży niż butelki z płynem. Mimo dodawania do tranu aromatów mających na celu zminimalizować charakterystyczny zapach, niektórzy konsumenci wolą suplementację w kapsułkach, chcąc uniknąć spożywania konsystencji tranu oraz z obawy przed wystąpieniem posmaku rybiego

Tran w kapsułkach to także większa trwałość produktu, gdyż kapsułki są lepiej zabezpieczone przed działaniem czynników zewnętrznych. Warto również zwrócić uwagę na jakość produktu i składniki dodatkowe zawarte w płynnym tranie lub kapsułkach. Ryzyko związane z zawartością rtęci w tranie wysokiej jakości jest zwykle niskie, ponieważ tran pochodzi głównie z gatunków ryb, które są mniejsze i znajdują się na niższym szczeblu w łańcuchu pokarmowym, co oznacza, że zawierają one mniejsze ilości rtęci niż większe ryby drapieżne.

Aby ograniczyć ryzyko spożycia rtęci, zaleca się wybieranie tranu rybiego od zaufanych producentów oraz z wiarygodnych źródeł, którzy stosują rygorystyczne standardy dotyczące jakości i bezpieczeństwa swoich produktów.

Czy występują przeciwwskazania do stosowania tranu?

Jak w przypadku wielu substancji leczniczych istnieją także pewne przeciwwskazania do stosowania tranu. Jako bogate źródło witamin A i D należy zachować ostrożność w suplementacji tranem jeśli przyjmujemy te witaminy z  innych źródeł.

Nadmiar witaminy A jest szkodliwy dla zdrowia, prowadząc do objawów toksyczności, takich jak zmęczenie, nudności, wymioty, biegunka oraz wpływając negatywnie na zdrowie kości, natomiast przedawkowanie witaminy D objawia się hiperkalcemią, czyli nadmiarem wapnia we krwi i wywołuje objawy takie jak zmęczenie, ból mięśniowy, a nawet może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych.

Tranu nie powinny stosować kobiety w ciąży, karmiące piersią i dzieci do 4 roku życia w związku z teratogennym działaniem witaminy A.

Tran rybi może wchodzić interakcje z niektórymi lekami, zwłaszcza lekami przeciwzakrzepowymi, jak również z lekami obniżającymi ciśnienie krwi. Pacjenci regularnie przyjmujący leki powinni skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji tranem.