Jakie następstwa niesie korzystanie z solarium?

Lato dobiega końca, jednak wiele z nas chce dłużej cieszyć się złotą opalenizna w związku z czym szuka rozwiązań, które przedłużą brązowy odcień skóry. Dużo osób zapewne skusi oferta opalania w solarium, jednak powinniśmy znać niebezpieczeństwa wynikające z opalania w ten sposób.

Solarium popularność

Sam wynalazek solarium sięga początków XX wieku. W 1906 roku niemiecki naukowiec Friedrich Wolff opracował pierwszą lampę UV. Wynalazek początkowy wykorzystywany był w celach terapeutycznych. Jednak dopiero w latach 70. XX wieku Wolff i inni zaczęli rozwijać technologię lamp UV do celów kosmetycznych, prowadząc do komercjalizacji solariów. Od tego momentu solaria zaczęły pojawiać się w salonach kosmetycznych i fitness klubach, oferując możliwość uzyskania opalenizny niezależnie od warunków pogodowych.

Solaria zyskały szczyt popularności w latach 70. i 80. XX wieku, kiedy opalanie stało się trendem związanym z modą i zdrowym stylem życia. W tamtym okresie brązowa skóra była kojarzona z wakacjami, dobrobytem i zdrowiem, co przyczyniło się do wzrostu popularności opalania, zarówno na słońcu jak i w solariach, jednak coraz łatwiejszy dostęp do solariów sprawił, że wiele osób regularnie korzystało z tej metody opalania.

Jak działa solarium?

Solaria są używane głównie do uzyskania opalenizny bez potrzeby ekspozycji na naturalne słońce. W zależności od modelu klient ma do wyboru łóżka opalające lub kabiny stojące. Lampy UV są rozmieszczone w ten sposób, aby zapewnić równomierne opalanie całego ciała, a czas ekspozycji dobierany powinien być w zależności od rodzaju skóry klienta oraz mocy urządzenia.

Solarium działa na zasadzie emisji promieniowania ultrafioletowego (UV), które jest podobne do promieniowania słonecznego, ale kontrolowane pod względem intensywności i długości fali. Lampy UV używane w solarium emitują dwa główne rodzaje promieniowania: UVA i UVB.

Pod wpływem promieniowania UV, zwłaszcza UVB stymulowana jest produkcja melaniny, czyli pigmentu, który nadaje skórze brązowy odcień. Promieniowanie UVB może prowadzić do opalenizny trwalszej, ale również zwiększa ryzyko poparzeń.

Lampy w solarium emitują także promieniowanie UVA, o dłuższych flach przenikających w głąb skóry. Chociaż zapewnia ono szybką opaleniznę, to promieniowanie UVA odpowiada za proces starzenia skóry.

Korzyści medyczne korzystania z solarium

Chociaż w pracach naukowych przeważają negatywne skutki korzystania z solarium to istnieją równie korzyści płynące z tego typu „kąpieli słonecznych”.

Promieniowanie UVB stymuluje produkcję witaminy D, niezbędnej dla zdrowia kości, układu odpornościowego i ogólnego samopoczucia. Witamina D jest ważna dla wchłaniania wapnia i fosforu, co wpływa na zdrowie kości i zębów. Witamina ta jest także dostępna w wielu suplementach diety, jednak jej przyswajanie drogą doustną wiąże się z stosowaniem tłuszczów, co może być problematyczne dla wegetarian, natomiast na rynku jest niewiele preparatów, gdzie witamina D jest rozpuszczona w olejach roślinnych.

Terapia światłem UVB jest stosowana w leczeniu łuszczycy. Regularna, kontrolowana ekspozycja na promieniowanie UVB może pomóc w zmniejszeniu objawów, takich jak łuszczenie się i stan zapalny skóry. Niektóre formy fototerapii mogą pomóc w łagodzeniu objawów egzemy, jednak należy pamiętać, że w przypadku schorzeń dermatologicznych korzystanie z solarium powinno być przeprowadzane pod kontrolą lekarską.

Wskutek emitowanego ciepła przez solaria, niektóre osoby cierpiące na bóle stawów czy chore zatoki mogą odczuwać ulgę, jednak efekt jest krótkotrwały.

Wpływ promieniowania UVA i UVB na skórę

Promieniowanie UVA, choć często uważane za mniej szkodliwe niż UVB, ma istotny negatywny wpływ na skórę, zwłaszcza przy długotrwałej i częstej ekspozycji.

Promieniowanie UVA przenika głęboko w skóry, aż do warstwy skóry właściwej, gdzie uszkadza kolagen i elastynę czyli białka odpowiedzialne za elastyczność i jędrność skóry. To prowadzi do przyspieszonego starzenia się skóry, objawiającego się zmarszczkami, utratą jędrności, a także występowaniem plam pigmentacyjnych.

Chociaż UVB jest bardziej bezpośrednio związane z powstawaniem raka skóry, to długotrwała ekspozycja na promieniowanie UVA może osłabiać lokalną odporność skóry, co czyni ją bardziej podatną na infekcje oraz zmniejsza zdolność skóry do obrony przed nowotworami.

Negatywny estetyczny wydźwięk promieniowania UVA możemy zauważyć w powstawaniu pajączków. Dzieje się tak wskutek rozszerzania się naczyń krwionośnych w skórze, pod wpływem promieniowania UVA dlatego osoby z cerą naczynkową nie powinny korzystać z solarium.

Zarówno podczas korzystania solarium jak i ekspozycji na słońce należy pamiętać o ochronie oczu gdyż promieniowanie UVA uszkadza oczy i może prowadzić do powstawania zaćmy i innych schorzeń okulistycznych ponieważ przenika przez rogówkę i może dotrzeć do soczewki oka.

UVB jest głównym sprawcą poparzeń słonecznych. Krótkie fale UVB przenikają naskórek powodując  uszkadzanie bariery ochronnej skóry, co czyni ją bardziej podatną na odwodnienie, infekcje oraz inne uszkodzenia. Objawy poparzeń słonecznych to ból, zaczerwienienie, tkliwość i pęcherze oraz łuszczenie się skóry.

Promieniowanie UVB bezpośrednio uszkadza DNA komórek skóry, co prowadzi do mutacji genetycznych. Z biegiem czasu te mutacje mogą prowadzić do rozwoju raka skóry, w tym najgroźniejszego czerniaka, jak i innych nowotworów skóry, takich jak rak podstawnokomórkowy i rak kolczystokomórkowy.

Nadmierna ekspozycja na promieniowanie UVB może skutkować wstępowaniem przebarwień. Jest to efektem nierównego rozkładu melaniny wydzielanej wskutek działania UVB. Ponadto promieniowanie UVB wspiera fotostarzenie się skóry i prowadzi do powstawania drobnych zmarszczek, szorstkości oraz utraty elastyczności skóry.

Czy korzystanie z solarium jest bezpieczne?

Korzystanie z solarium znacząco zwiększa ryzyko rozwoju czerniaka, najgroźniejszej formy raka skóry. Badania wykazują, że osoby, które regularnie korzystają z solarium przed 35. rokiem życia, mają aż o 75% większe ryzyko rozwoju tego nowotworu.

Fotostarzenie się skory jest efektem ekspozycji na działanie pomieniania UV, emitowanego między innymi rzez solaria. Przyspieszone starzenie się skóry jest efektem uszkodzenia kolagenu i elastyny.

Korzystanie z solarium bez odpowiedniej ochrony oczu, może prowadzić do uszkodzeń rogówki, zapalenia spojówek, a także zwiększa ryzyko rozwoju zaćmy i innych chorób oczu. Promieniowanie UV może również uszkadzać siatkówkę, co może prowadzić do trwałej utraty wzroku.

Solarium może wywołać reakcje fotoalergiczne lub fototoksyczne, zwłaszcza w połączeniu z niektórymi lekami lub kosmetykami. Objawia się to wysypką, zaczerwienieniem, świądem, a nawet pęcherzami na skórze.

Ze względu na te zagrożenia, wiele organizacji zdrowotnych, w tym Światowa Organizacja Zdrowia odradza korzystanie z solarium, szczególnie przez osoby młode. Jeśli zależy nam na opaleniźnie, bezpieczniejszą alternatywą są produkty samoopalające lub bronzery, które nie narażają skóry na szkodliwe promieniowanie UV.