Pierwsze objawy ciąży – jak je rozpoznać?

Wczesna ciąża bez objawów – czy to możliwe?

Ciąża to stan fizjologiczny, który zaczyna się w momencie zapłodnienia, czyli połączenia komórki jajowej kobiety z plemnikiem mężczyzny. Dzieje się to najczęściej podczas owulacji, gdy jajeczko zostaje uwolnione z jajnika i przemieszcza się jajowodem, gdzie może dojść do zapłodnienia.

Ciąża kojarzy się zazwyczaj z wyraźnymi sygnałami ze strony organizmu, jednak nie u każdej kobiety przebiega ona w sposób zauważalny. Istnieją przypadki, w których kobiety dowiadują się o ciąży dopiero po kilku miesiącach, a nawet dopiero przy rozpoczęciu porodu. Choć wydaje się to zaskakujące, to warto mieć na uwadze ze ciąża jest procesem złożonym.

Reakcje organizmu na ciążę są bardzo indywidualne. Próg wrażliwości u każdej kobiety na zmiany hormonalne jest zmienny i u niektórych zmiany zachodzą subtelnie i nie wywołują żadnych dolegliwości, które mogłyby zasugerować ciążę. W dodatku, jeśli cykl menstruacyjny kobiety jest nieregularny lub skąpy z natury, może ona nie zauważyć braku miesiączki i nie zaniepokoić się ewentualnym opóźnieniem.

Innym aspektem jest styl życia i kobiety zapracowane, zestresowane lub skupione na innych sprawach mogą nie zwracać uwagi na delikatne sygnały wysyłane przez ciało. Co więcej, niektóre panie są przekonane, że nie mogą zajść w ciążę, np. z powodów medycznych, stosowania antykoncepcji lub wcześniejszych trudności z zajściem. Takie przekonanie może wpłynąć na to, że nie rozważają ciąży jako możliwości, nawet jeśli pojawiłyby się pewne znaki.

Ważnym czynnikiem są schorzenia lub zaburzenia hormonalne, które maskują objawy ciąży. Kobieta może mieć naturalnie podwyższony poziom hormonów, który utrzymuje organizm w stanie przypominającym normalne funkcjonowanie. Również nadwaga lub otyłość mogą utrudnić zauważenie fizycznych zmian, takich jak powiększenie brzucha.

W niektórych przypadkach mamy też do czynienia z tzw. ciążą ukrytą, czyli sytuacją, w której organizm kobiety reaguje nietypowo i nie wykazuje żadnych klasycznych objawów. To rzadkie, ale potwierdzone medycznie zjawisko.

Kiedy pojawiają się pierwsze objawy ciąży?

Wczesne objawy ciąży mogą się różnić w zależności od osoby i niektóre kobiety mogą odczuwać symptomy już w pierwszych dniach, inne dopiero po kilku tygodniach. Chociaż pierwsze objawy ciąży można zauważyć już około 7-10 dni po zapłodnieniu, czyli na kilka dni przed spodziewaną miesiączka, to u większości kobiet stają się one wyraźne dopiero koło 4-6 tygodnia ciąży.

Typowy przebieg ciąży zaczyna się od zapłodnienia, które najczęściej ma miejsce około 14. dnia cyklu menstruacyjnego. Następnie, między 6. a 10. dniem po zapłodnieniu, może wystąpić tzw. plamienie implantacyjne będące delikatnym krwawieniem, które pojawia się, gdy zarodek zagnieżdża się w błonie śluzowej macicy jednak nie występuje ono u każdej kobiety.

W okresie od 7. do 14. dnia po zapłodnieniu mogą zacząć pojawiać się pierwsze objawy ciąży, takie jak zmęczenie, tkliwość piersi, wrażliwość na zapachy czy częstsze oddawanie moczu. Po upływie około 14 dni, czyli w czasie spodziewanej miesiączki, może wystąpić jej brak i jest to jeden z pierwszych wyraźnych sygnałów ciąży. W tym momencie test ciążowy z moczu jest już zazwyczaj w stanie wykryć obecność hormonu hCG i potwierdzić ciążę.

Wczesne objawy ciąży - lista najczęstszych sygnałów

Ciąża jest stanem kiedy kobieta zazwyczaj odczuwa dolegliwości związane z rozwijającym się dzieckiem. Każdy etap ciąży przynosi nowe lub znosi wcześniejsze objawy ciąży. A to jakie są objawy ciąży zależy przede wszystkim od kobiety i nie zawsze wszystkie panie odczuwają je jednakowo.

Większość kobiet twierdzi, że najbardziej nasilone objawy ciąży pojawiają się już w pierwszym trymestrze i zwykle ustępują one do 4. miesiąca ciąży. Ogólne samopoczucie przyszłych mam poprawia się w drugim trymestrze jednak część problemów może powrócić z końcowym etapem ciąży, kiedy ciężarna odczuwa niegodności związane z powiększoną macicą, ciężarem dziecka i zatrzymaniem wody w organizmie.

Pierwszym i najbardziej charakterystycznym objawem ciąży jest zatrzymanie miesiączki, jednak jej brak nie zawsze oznacza ciążę. Zdarza się, że okres może się przesunąć w związku z innymi chorobami przewlekłymi, a nawet przez stres czy dietę. Niektóre kobiety mogą również zaobserwować plamienia, które nie są okresem, chociaż bywają z nim mylone. W pierwszych tygodniach ciąży występuje tzw. plamienie implantacyjne związane z zagnieżdżeniem się zarodka w macicy. To czym różni się ono od miesiączki to kolor który jest jasnoróżowy lub brązowy oraz czas trwania. Innym plamieniem w ciąży są plamienia hormonalne, związane z występowaniem krwiaków macicy, oraz będące poważnym stanem- poronienie zagrażające. Dlatego, choć większość plamień w ciąży, a zwłaszcza na jej początku jest niegroźna, to w przypadku krwawienia zawsze należy skonsultować się z ginekologiem.

Innymi objawami, które pojawiają się na wczesnym etapie ciąży jest bolesność i tkliwość piersi. Często są one powiększone. Objawy te są efektem zwiększonej ilości progesteronu i estrogenu i pojawiają się już w pierwszym lub drugim tygodni po zapłodnieniu, czasem jeszcze przed spodziewanym terminem miesiączki.

W pierwszym lub drugim tygodniu od zapłodnienia młode mamy zaczynają odczuwać zwiększone uczucie zmęczenia i senność. Jest to skutek gwałtownego wzrostu progesteronu, który ma działanie uspokajające, spowalniające metabolizm i wpływa na obniżenie ciśnienia krwi i poziomu cukru, co również może nasilać zmęczenie. Dodatkowo organizm kobiety traci dużo energii na tworzenie łożyska i utrzymanie ciąży. Zwykle stan ten ustępuje po 1. trymestrze.

Bardzo wczesne objawy ciąży przed miesiączką to między innymi zwiększona częstotliwość oddawania moczu. To powszechny i fizjologiczny objaw ciąży, na który wpływ ma wzrost poziomu hCG zwiększającego ukrwienie miednicy i stymulującego pracę nerek oraz rozrastająca się macica, która zaczyna uciskać pęcherz meczowy.

Gwałtowne zmiany hormonalne na początku ciąży nie są obojętne dla stanu emocjonalnego kobiet. Panie doświadczają wahań nastrojów, które ustępują w drugim trymestrze gdy organizm lepiej adaptuje się do ciąży. Jednak w przypadku gdy problemy emocjonalne są bardzo silne lub nie przemijają warto skonsultować się z lekarzem prowadzącym ciąże lub psychologiem.

Między 4., a 6. tygodniem ciąży ciężarne doświadczają zmian w apetycie i zauważają zarówno wzmożony apetyt jak i całkowity jego brak. Mogą pojawić się zachcianki ciążowe, a także wybiórczość pokarmowa. Kobiety często unikają lubianych dotychczas smaków i zapachów. Zdecydowana większość odczuwa mdłości, które wbrew powszechnemu przekonaniu nie pojawiają się jedynie rano, ale mogą występować się przez cały dzień. Objawy te najczęściej ustępują w okolicach 12-14 tygodnia, chociaż zdarza się, że trwają one dłużej.

PMS a ciąża

Zespól napięcia przedmiesiączkowego czyli PMS to to zbiór objawów fizycznych i emocjonalnych, które pojawiają się u wielu kobiet na kilka dni przed miesiączką. Choć jest to powszechne zjawisko to nie każda kobieta odczuwa PMS, jak i same objawy PMS mogą mieć różne stopnie nasilenia. Przyczyny PMS zazwyczaj są związane ze wzrostem poziomu hormonów takich jak estrogen i progesteron, oraz serotoniny, a objawy ustępują wraz z nadejściem miesiączki lub chwilę po.

PMS nie występuje przed pierwszą miesiączką, w czasie ciąży ani po menopauzie, jednak jego objawy są bardzo zbliżone do objawów wczesnej ciąży, dlatego część kobiet ma problemy z wychwyceniem ciąży przypisując pojawiające się symptomy PMS.

Podobieństwa PMS i ciąży to:

• Bolesność i obrzmienie piersi. Jednak bolesność piersi w ciąży jest bardziej nasilona.
• Wahania nastroju. Zarówno podczas PMS i ciąży kobiety są hardziej emocjonalne.
• Wzdęcia
• Zmęczenie. Początek ciąży jak i PMS cechuje większe zmęczenie i mgła mózgowa, jednak w przypadku ciąży stan ten utrzymuje się dłużej i jest silniejszy.
• Zwiększony apetyt. PMS cechuje znaczy wzrost apetytu, tak jak u kobiet na początku ciąży, jednak u przyszłych mam obserwuje się jednoczesną awersję pokarmowe, co nie ma miejsca w PMS.
• Skurcze podbrzusza. Mogą pojawić się zarówno w przypadku PMS i ciąży.

Podobieństwo objawów związane jest ze zwiększeniem poziomu hormonów, który wstępuje zarówno w przypadku ciąży i PMS, jednak w przypadku zapłodnienia pojawiają się także inne symptomy jak:

• brak miesiączki,
• mdłości i wymioty,
• częstsze oddawanie moczu,
• czułość na zapachy,
• awersje pokarmowe i zachcianki,
• wydzielina z pochwy (biała, bezwonny śluz),
• wzrost temperatury ciała (po owulacji temperatura może utrzymywać się powyżej 37°C).

Aby mieć pewność czy jesteśmy w ciąży najlepiej zrobić domowy test ciążowy, który wykonuje się w dniu spodziewanej miesiączki, czyli około 10-12 dni po owulacji. Test ciążowy z moczu można wykonać w domu, a na rynku dostępne są różne wersje jak testy kasetkowe czy strunowe.

Innym testem o wysokiej czułości, który można wykonać już kilka dni po zapłodnieniu to badanie poziomu beta hCH z krwi. Jest on bardziej czuły jednak wykonuje się go jedynie w laboratorium. W obu przypadkach badany jest poziom beta hCG, czyli hormon wytwarzany przez organizm kobiety od momentu zapłodnienia.

Nietypowe objawy ciąży, które mogą zaskoczyć

Typowe objawy ciąży są oczywiste i większość osób nie dziwią poranne mdłości czy zwiększone zmęczenie ciężarnych.

Jednak zdarza się, że u części przyszłych mam pojawiają się nietypowe objawy ciąży. Zmiany w orgiazmie kobiety oraz skoki hormonalne wpływają na szereg przypadłości i zdarza się oprócz klasycznych objawów występują:

Zapchany nos, chrapanie, a nawet zmian barwy głosu. Objaw ten związany sjest z obrzękiem błon śluzowych przez co cześć ciężarnych odczuwa ciągle zapchany nos, a podrażniona śluzówka wpływa na zwiększone ryzyko infekcji.

Zmiana barwy głosu jest z kolei spowodowana z obrzękiem strun głosowych i ustępuje po porodzie w momencie unormowania równowagi hormonalnej.

Metaliczny posmak w ustach. W ciąży zwiększa się wrażliwość receptorów w jamie ustnej i u części kobiet na wczesnym etapie występuje dysgeuzja, czyli odczucie smaku metalu, żelaza lub monet w ustach, który może pojawiać się niezależnie od jedzenia i picia. Zwykle ustępuje on po kilku tygodniach.

Zwiększona potliwość jest objawem związanym zarówno ze wzrostem poziomu hormonów jak i intensywną pracą organizmu kobiety.

Swędzenie skóry i mrowienie w piersiach pojawia się wskutek wzrostu hormonów, a także przy rozciąganiu skóry przez zwiększenie rozmiaru piersi i brzucha. Warto zwrócić uwagę na stan skory i stosować specjalne kosmetyki nawilżające dedykowane dla kobiet w ciąży, aby w bezpieczny dla dziecka sposób ochronić skórę mamy przed ewentualnymi rozstępami.

Hormony ciążowe wpływają na zmiany pigmentacyjne w ciąży poprzez działanie na wytwarzanie melaniny. Część zmian jak linea negra czy melasma znika po ciąży, jednak niektóre przebarwienia mogą się utrzymywać dłużej lub zostać trwale zmienione jak np. przycienienie brodawek.

Zwiększenie rozmiaru stóp, to objaw, na który wpływ ma zatrzymanie wody w organizmie i obrzęk nóg pod wpływem ciężaru. Zazwyczaj ustępuje on po ciąży, jednak część kobiet zauważa, że po ciąży musiały zmienić obuwie na większy rozmiar.

Pamiętajmy że choć istnieją pewne uniwersalne objawy ciąży, to każda kobieta jest inna i może tych symptomów doświadczać w określony sposób. Stopień ich występowania i nasilenia jest zmienny, tak samo jak obecność objawów nietypowych. Przyszłe mamy powinny mieć na uwadze zdrowie swoje i swojego dziecka i w przypadku wątpliwości lub pytań zwrócić się do lekarza lub położnej, którzy pomogą wdrożyć ewentualne leczenie w przypadku wyjątkowo dokuczliwych dolegliwości.

Bibliografia:

Tiefenbacher A.; ABC ciąży i porodu

Raphael-Leff J.; Ciąża. Kulisy wewnętrznego świata

MacDougall J.; Ciąża tydzień po tygodniu